พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมท้องถิ่นจังหวัดอุทัยธานี ได้จัดตั้งขึ้นเป็นทางการ เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2525 โดยใช้ตัวอาคารเดิมของโรงเรียนเบญจมราชูทิศ ซึ่งเป็นอาคารไม้สองชั้น มีอายุกว่า 80 ปี เป็นที่จัดแสดงสิ่งต่าง ๆ ผสมผสานระหว่างวิชาการ สิ่งแวดล้อม และศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น ตลอดจนชีวิตความเป็นอยู่ของชาวอุทัยธานีในอดีตและปัจจุบัน ให้เป็นแหล่งรวบรวมข้อมูล เพื่อให้นักเรียน นักศึกษา และประชาชน ได้ศึกษาหาข้อมูลจากหลักฐานต่าง ๆ โดยได้จัดการเรียนรู้ภายในพิพิธภัณฑ์ฯ ไว้ 9 ห้อง ดังนี้
1. ห้องบุคคลสำคัญของจังหวัดอุทัยธานี เป็นการจัดแสดงพระราชประวัติของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก มีพระนามเดิมว่า ทองดี เกิดที่บ้านสะแกกรัง เมืองอุไทยธานี เป็นพระชนกของพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีฯ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พระนามเดิมว่า ด้วง
ฉะนั้น ชาวอุทัยธานี จึงได้สร้างอนุสาวรีย์พระองค์ท่าน ไว้บนยอดเขาสะแกกรัง เพื่อเป็นที่เคารพสักการะในฐานะที่พระองค์เป็นสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
นอกจากนี้ ยังจัดแสดงประวัติและผลงานของพลตรีหลวงวิจิตรวาทการ นามเดิมชื่อ กิมเหลียง วัฒนปฤดา เกิดที่แพในลำน้ำสะแกกรัง ท่านมีผลงานมากมาย เป็นนักพูดและนักประพันธ์ มีผลงานสรุปโดยรวมแล้วมากกว่าหนึ่งพันเรื่อง และท่านยังทำคุณประโยชน์ให้กับประเทศชาติและชาวอุทัยธานี หลายประการ สมควรที่ชาวอุทัยธานี และบุคคลทั่วไป จะรำลึกถึงท่าน ห้องนี้จึงจัดแสดงประวัติและผลงานหนังสือที่ท่านประพันธ์ไว้หลายเล่ม รวมทั้งภาพถ่ายและรูปปั้นของท่าน
2. ห้องอาชีพของชาวอุทัยธานี จัดแสดงอาชีพของชาวอุทัยธานี เช่น
การทำนา เนื่องจากพื้นที่จังหวัดอุทัยธานี มีลักษณะราบลุ่ม ฝนตกชุกในฤดูฝน มีแม่น้ำ ลำคลอง ไหลผ่านหลายสาย เหมาะแก่การทำนา ในห้องนี้จัดแสดงแบบจำลองไร่นาสวนผสม และเครื่องไม้ เครื่องมือ ในการทำนาไว้ให้ศึกษา
การเลี้ยงปลาในกระชัง เป็นอีกอาชีพหนึ่งที่ดำเนินอยู่จนปัจจุบัน นับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านของชาวอุทัยธานี ที่สืบทอดกันมานับร้อยปี โดยสร้างกระชังไว้ใต้แพที่พักอาศัย ปลาที่เลี้ยงส่วนใหญ่ เป็นปลาสวาย ปลาเทโพ และปลาแรด มีรดชาดอร่อยขึ้นชื่อของจังหวัดอุทัยธานี
เครื่องจักสาน เป็นการจัดแสดงเครื่องจักสานของชาวอุทัยธานี โดยเฉพาะชาวบ้าน ท่ารากหวาย ตำบลเกาะเทโพ ชาวบ้านจะรวมกลุ่มกันทำจักสาน เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ เช่น กระบุง กระด้ง ตะกร้า ตะแกรง ออกแบบรูปทรง ลวดลายสวยงาม มีทั้งลายธรรมดาและยกดอกพิกุล ฝีมือละเอียดปราณีต จึงนับว่าเป็นอาชีพที่สำคัญอีกอย่างหนึ่ง
ผ้าทอเมืองอุทัยฯ จัดแสดงวิธีการทำผ้ามัดหมี่ การย้อม และลายผ้าต่าง ๆ ของบ้านโคกหม้อ อ.ทัพทัน และผ้าทอบ้านไร่ ซึ่งอุทัยธานี มีผ้าทอที่มีคุณภาพ ทนทาน ลวดลายสวยงาม ไม่เป็นรองจังหวัดอื่น และราคาไม่แพง
3. ห้องอนุรักษ์ป่าไม้ เนื่องจากจังหวัดอุทัยธานี เป็นที่ตั้งของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขา-แข้ง ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก ห้องนี้จึงจัดแสดงป่าจำลองมรดกโลกห้วยขาแข้ง ในรูปแบบของตู้สามมิติ ทำให้มีความน่าสนใจมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ ยังจัดแสดงประวัติและผลงาน สืบ นาคะเสถียร ผู้สละชีวิตเพื่อการอนุรักษ์ป่าและสัตว์ป่า เพื่อให้ผู้ชมได้มีความรู้สึกรักและหวงแหนป่าไม้ที่เป็นมรดกของโลกมากยิ่งขึ้น
4. ห้องวิวัฒนาการทางเทคโนโลยี ห้องนี้จัดแสดงเครื่องมือ เครื่องใช้ และอาวุธโบราณ แสดงให้เห็นถึงวิวัฒนาการทางเทคโนโลยี ความเจริญก้าวหน้าของมนุษย์ เช่น เครื่องโทรพิมพ์ เครื่องพิมพ์ดีดภาษาไทยรุ่นแรก ที่มีในสยาม เครื่องเล่นจานเสียง และอื่น ๆ อีกมากมาย
5. ห้องอุทัยธานียุคก่อนประวัติศาสตร์ ห้องนี้จัดแสดงโครงกระดูกมนุษย์ยุคก่อนประวัติ-ศาสตร์ จากแหล่งโบราณคดีบ้านหลุมเข้า อ.หนองขาหย่าง จ.อุทัยธานี นอกจากโครงกระดูกมนุษย์แล้ว ยังได้แสดงภาชนะดินเผาต่าง ๆ เครื่องมือเหล็ก ขวานหินขัด ลูกปัดหินสี จากหลักฐานที่พบทำให้เชื่อว่า อุทัยธานี เป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์
6. ห้องศิลปวัฒนธรรม จัดแสดงวัตถุโบราณตั้งแต่สมัยทวาราวดี จนถึงรัตนโกสินทร์ เช่น หลักศิลาจารึก อักษรปัลลวะ สมัยทวาราวดี พบที่เมืองโบราณบึงคอกช้าง จำนวน 3 หลัก ฐานพระพุทธรูป พระพุทธรูป ใบเสมาหินลวดลายต่าง ๆ
7. ห้องอุทัยธานีในอดีต จัดแสดงภาพถ่ายสถานที่และบุคคลสำคัญในอดีตของจังหวัดอุทัยธานี เช่น ภาพมณฑปเขาสะแกกรัง เมื่อครั้งถูกไฟไหม้ ภาพถ่ายสภาพเมืองอุทัยธานี ในอดีต และภาพบุคคลและคณะที่สำคัญของจังหวัดอุทัยธานี
8. ห้องผ้าทอเมืองอุทัยฯ จัดแสดง กี่ทอผ้าโบราณอายุกว่า 100 ปี ลวดลายและตัวอย่างผ้าทอ ต่าง ๆ จากบ้านโคกหม้อ อ.ทัพทัน และ อ.บ้านไร่ ซึ่งแสดงถึงศิลปวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่นได้อย่างดี
9. ห้องแนะนำแหล่งท่องเที่ยวจังหวัดอุทัยธานี เป็นห้องที่รวบรวมข้อมูลและภาพถ่าย สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดอุทัยธานี เพื่อให้เป็นข้อมูลแก่ผู้ชมได้รู้จักก่อนที่จะไปสัมผัสกับสถานที่จริงต่อไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น